Skansen Kultury Ludowej i Ziemiańskiej w Kuligowie

W sercu Mazowsza, tuż nad malowniczym zakolem Bugu, znajduje się miejsce, które pozwala przenieść się w czasie i poczuć atmosferę dawnej polskiej wsi. Skansen Kultury Ludowej i Ziemiańskiej w Kuligowie to nie tylko muzeum na świeżym powietrzu, ale prawdziwa podróż do świata tradycji, rzemiosła i szlacheckiego dziedzictwa regionu. Otoczony rozlewiskami, łąkami i sielskimi krajobrazami, skansen zachwyca autentycznością i bogactwem ekspozycji, a każda wizyta staje się tu niezapomnianym doświadczeniem.

Historia i idea powstania skansenu

Początki skansenu sięgają 2000 roku, kiedy to Wojciech Urmanowski, zafascynowany historią i kulturą Mazowsza oraz Podlasia, postanowił ocalić od zapomnienia rodzinne pamiątki i dawne budynki. Z czasem do kolekcji dołączyły kolejne obiekty, pozyskiwane z okolicznych wsi i miasteczek. Skansen powstał z potrzeby zachowania dziedzictwa kulturowego regionu i przekazania go młodszym pokoleniom. Dziś to miejsce tętni życiem, łącząc funkcję muzeum, centrum edukacyjnego i przestrzeni do organizacji wydarzeń kulturalnych.

Architektura i ekspozycje

Unikatowe budynki i ich wyposażenie

Na terenie skansenu zgromadzono budynki z przełomu XIX i XX wieku, które zostały przeniesione z różnych zakątków Mazowsza i Podlasia. Wśród nich wyróżnia się wiejska chata z Kuligowa, dworek drobnoszlachecki z Podlasia oraz przydrożna kuźnia z 1898 roku. Każdy z obiektów został starannie odrestaurowany i wyposażony w oryginalne sprzęty, meble oraz narzędzia, co pozwala poczuć autentyczny klimat dawnej wsi.

W spichlerzu przygotowano ekspozycje poświęcone tradycyjnym rzemiosłom, takim jak garncarstwo czy plecionkarstwo. Stodoła kryje w sobie bogaty zbiór narzędzi rolniczych i gospodarskich, a obora została przekształcona w miejsce prezentacji warsztatów rymarskiego, tkackiego, powroźniczego i kołodziejskiego. Odtworzono także dworską pralnię z maglem oraz wozownię, w której zgromadzono dawne pojazdy i sprzęty transportowe.

Rzeźby i sztuka ludowa

Jedną z atrakcji skansenu są rzeźby wykonane przez Marka Gołaszewskiego, które powstały przy użyciu piły spalinowej. Te niezwykłe dzieła sztuki ludowej zdobią teren muzeum, nadając mu niepowtarzalny charakter i podkreślając związek z lokalną tradycją artystyczną.

Wydarzenia i życie kulturalne

Inscenizacje historyczne i warsztaty

Skansen w Kuligowie to miejsce, gdzie historia ożywa podczas licznych wydarzeń. Szczególną popularnością cieszy się coroczna inscenizacja „Huzarzy w Kuligowie – policjanci w obronie Ojczyzny w sierpniu 1920 roku”, która przenosi widzów w czasy walk o niepodległość Polski. Organizowane są tu także warsztaty kulinarne w ramach projektu „Kuligowskie Specjały – Nadbużańskie dziedzictwo kulinarne”, podczas których można nauczyć się przygotowywać tradycyjne sery czy domowe przetwory.

W skansenie regularnie odbywają się lekcje dla młodzieży, plenery artystyczne, spotkania kolekcjonerów oraz występy lokalnych kapel. To doskonała okazja, by nie tylko poznać historię regionu, ale także aktywnie uczestniczyć w kultywowaniu lokalnych tradycji.

Skansen na planie filmowym

Autentyczność i urok skansenu zostały docenione przez twórców filmowych. To właśnie tutaj powstawały sceny do takich produkcji jak „Jasminum” i „Pornografia” w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego, a eksponaty ze skansenu pojawiły się w ekranizacji „Zemsty” Andrzeja Wajdy. Spacerując po terenie muzeum, można rozpoznać miejsca znane z polskiego kina i poczuć się jak na planie filmowym.

Praktyczne informacje dla odwiedzających

Skansen Kultury Ludowej i Ziemiańskiej w Kuligowie znajduje się około 45 km na północ od centrum Warszawy, w miejscowości Kuligów nad Bugiem. Najwygodniej dojechać samochodem, korzystając z drogi krajowej nr 50 lub nawigacji GPS. Parking dostępny jest tuż przy wejściu do skansenu. Dla osób korzystających z transportu publicznego, istnieją regularne połączenia autobusowe z pobliskich miast.
Godziny otwarcia:
– Od 1 czerwca do 31 sierpnia: wtorek-niedziela, 11:00-17:00 (w poniedziałki zamknięte)
– Od 1 września do 15 października: soboty, niedziele i święta, 11:00-17:00
– W długi weekend majowy: 11:00-17:00 (zaleca się telefoniczne potwierdzenie wizyty)

Ceny biletów:
– Bilet normalny: 15-18 zł
– Bilet ulgowy: 10-13 zł
Dzieci mogą liczyć na zniżki, a skansen jest przystosowany do zwiedzania z wózkiem dziecięcym. Można wejść z psem na smyczy. Na terenie działa karczma serwująca tradycyjne potrawy. Czas zwiedzania to około 2 godziny.

Infrastruktura i udogodnienia

Skansen w Kuligowie został zaprojektowany z myślą o wygodzie odwiedzających. Oprócz bogatej ekspozycji, na terenie znajduje się sala warsztatowa i konferencyjna, kuchnia, zadaszona wiata oraz toalety. To idealne miejsce na organizację imprez okolicznościowych, warsztatów czy spotkań integracyjnych. W sezonie wiosenno-letnim odbywa się tu wiele wydarzeń, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów z całego regionu.

Atmosfera i otoczenie

Położenie skansenu nad Bugiem sprawia, że wizyta tutaj to nie tylko lekcja historii, ale także kontakt z naturą. Rozlewiska rzeki, kwitnące łąki i sielskie krajobrazy tworzą niepowtarzalną scenerię, która zachwyca o każdej porze roku. Spacerując po terenie muzeum, można odpocząć od miejskiego zgiełku i poczuć spokój dawnej wsi.

Podsumowanie

Skansen Kultury Ludowej i Ziemiańskiej w Kuligowie to miejsce, które łączy w sobie pasję do historii, miłość do tradycji i szacunek dla dziedzictwa regionu. Autentyczne budynki, bogate ekspozycje, liczne wydarzenia i warsztaty sprawiają, że każda wizyta staje się tu wyjątkowym przeżyciem. To przestrzeń, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a każdy detal opowiada własną historię. Skansen w Kuligowie to nie tylko atrakcja turystyczna, ale także inspirujące miejsce do odkrywania polskiej kultury i odpoczynku wśród mazowieckiej przyrody.